Recomendamos: Galaicofobia, de Alexandre Peres Vigo

Galaicofobia, de Alexandre Peres Vigo, é unha obra publicada por Galaxia.

“Desde unha profunda vocación didáctica, en Galaicofobia afóndase no coñecemento dun fenómeno tan experimentado pola sociedade galega como poucas veces nomeado: o desprezo polo pobo galego. A través das súas páxinas, o autor deita a súa ollada nos numerosos testemuños literarios que ao longo da historia mostraron as súas filias e, sobre todo, as súas fobias contra Galicia, a súa lingua e a súa cultura.
Nesta viaxe no tempo descubrimos non só a orixe e evolución da galaicofobia, senón tamén unha serie de tópicos antigalegos, crueis e ridiculizadores, nacidos na Meseta castelá. Esta é, en definitiva, unha obra clara e sintética que dá resposta á eterna pregunta que boa parte da sociedade galega leva facéndose moito tempo: por que nos tratan así?”

Recomendamos: Carmiña Sierra. A primeira muller do Seminario de Estudos Galegos, de Aurora Marco

Carmiña Sierra. A primeira muller do Seminario de Estudos Galegos, de Aurora Marco, é unha obra publicada por Alvarellos Editora.

“Entre as poucas mulleres que ingresaron no Seminario de Estudos Galegos en 1923, a primeira admitida naquela entidade científica, a poucos días de se constituír, foi unha cesureña que percorreu case todo o século XX, Carmiña Sierra Domínguez (Pontecesures, 1906-Caracas, 1996). Esta obra de Aurora Marco descóbrenos unha biografía totalmente descoñecida. Carmiña Sierra estudou Filosofía e Letras en Compostela, obtivo unha cátedra de Literatura Española e exerceu en varios centros de ensino medio fóra de Galiza. Tras a sublevación militar, rexentou co seu home unha granxa en Cortinallas (Pontecesures) e, tras ser detida polo súa militancia política e compromiso antifranquista, estivo tres anos encarcerada en Ventas. A comezos dos anos 50 exiliouse en Venezuela.
Esta monografía dedícase a recuperar unha traxectoria tan rica en experiencias, en afectos, e en compromiso polas causas da xustiza e a liberdade, e abrangue todo o seu percurso vital, desde o nacemento até a morte. O libro enriquécese cun cento de imaxes e documentos históricos moi descoñecidos.”

Recomendamos: Fanzines en Galiza, de Ramón Mariño Fernández

Fanzines en Galiza. Unha breve e intensa historia da autoedición galega, de Ramón Mariño Fernández, é unha obra publicada por Laiovento.

“Nun recuncho esquecido da Galiza, entre as sombras dos séculos, agochase un universo de creatividade e rebeldía que apenas comezamos a desentrañar.
Os fanzines, calados compañeiros de almas inxustizadas, ergueron as súas voces na década prodixiosa dos 90 e nas alboradas do século XXI. Nestas páxinas, palpita o pulso da xuventude farta dun mundo gris e inxusto, onde a cultura é represa e a liberdade é grito mudo no vento.
Este libro é máis que unha crónica. É un chamado ao espertar, un convite a emprender viaxes similares ou a erguer castelos de palabras aínda máis altos. Queremos iluminar os recunchos escuros, desvelar os segredos gardados e facer que os corazóns latan ao ritmo de historias xamais contadas.
O fanzine galego é o facho ardente na noite escura, a chama que alumea o camiño da creatividade sen amarras. Que estas páxinas sexan o primeiro paso para os curiosos e os soñadores, unha porta entreaberta a un universo vasto, onde cada páxina agocha sorpresas infindas e onde a “intrahistoria” agarda, agacha entre liñas e imaxes, ser desvelada. Que esta ollada ao pasado se converta no ímpeto para escribir o futuro.”

Pode lerse un fragmento aquí.

Recomendamos: A loita dos perdedores, de Luís Lamela

A loita dos perdedores. Razón e xénese da guerrilla antifranquista en Galiza, de Luís Lamela, é unha obra publicada por Laiovento.

“Nas páxinas deste libro, plenas de pegadas, de vestixios e de rostros, trazouse o obxectivo de enfocar e talvez interpretar, certos acontecementos históricos. Todo iso co fin de contribuír á creación dunha imaxe máis humana da loita guerrilleira antifranquista, unha imaxe tamén máis equilibrada. Buscábase reflectir algúns datos histórico-biográficos dos personaxes máis relevantes, as escasas biografías daqueles guerrilleiros que poboaron unha historia que se estendeu desde 1936 ata o ano 1965. Eran protagonistas que caían baixo as balas dos seus perseguidores, a implacable Garda Civil, no transcurso daqueles anos tumultuosos.
Foi unha época de feroz enfrontamento entre uns poucos individuos que ansiaban recuperar a democracia republicana, a liberdade persoal e política, defendendo a súa propia supervivencia; e aqueles que sostiñan a ditadura de Francisco Franco, nun estado carente de Dereito e clemencia. En resumo, foi unha historia poboada por individuos que exerceron unha obstinada vontade para subverter a orde dominante, a orde do totalitarismo da Ditadura que asolou a democracia republicana.”

Aquí pode consultarse un pequeno fragmento da obra.

Recomendamos: Historia do fútbol feminino en Galicia, por Héctor Pena

Historia do fútbol feminino en Galicia. De Irene González a Vero Boquete, de Héctor Pena, é unha obra publicada por Galaxia.

“A publicidade dunha marca de brandy insistía hai varias décadas en que o fútbol era “cousa de homes”. Mentira! A relación da muller co deporte rei comeza milenios antes da súa estandarización por parte dos ingleses en 1863, resistindo heroicamente desde aquela a todos os intentos de afastalas da súa práctica.
En Historia do fútbol feminino en Galicia repásase todo ese traxecto de resiliencia e sororidade, con especial énfase na súa historia en Galicia, desde os tempos da pioneira, Irene González, ata a actualidade, en que a xeración de ouro das Vero Boquete, Mari Paz Vilas e compañía comeza a deixar paso a unha nova fornada de talentos, narrado cun estilo ameno, pero rigoroso, que se combina con entrevistas ás protagonistas e outras colaboracións de primeiro nivel.”

Recomendamos: A Transición en Galiza, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez

A Transición en Galiza, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez, é unha obra publicada por Laiovento.

“A Cátedra de Memoria Histórica da Universidade de Coruña foi creada, oficialmente, no outono de 2018 comezando a vertebrarse desde inicios de 2019. Baixo a dirección do profesor doutor Uxío-Breogán Diéguez, a Cátedra de Memoria Histórica ten dado lugar á publicación de tres libros, incluído o presente, á realización de varios seminarios e xornadas, á inauguración de dúas exposicións (Galiza Mártir. Da queda republicana ao exilio, no ano 2020; e A Galiza da Transición, no ano 2021) e á organización dun congreso sobre a Transición en Galiza realizado no ano 2022, impulsando xunto ao Concello da Coruña o Punto de Atención ás Vítimas do Franquismo e aos seus Familiares (PAVF), inaugurado en xuño de 2021.
A presente obra é unha clara mostra do traballo que realiza a Cátedra de Memoria Histórica da Universidade de Coruña, co decidido apoio do Concello da Coruña, en favor da posta en valor da memoria histórica democrática. Un volume no que se presentan, en síntese, catorce investigacións centrais para comprender a Galiza da Transición.”

Pode lerse un fragmento aquí.

Recomendamos: Mercedes Tella Comas. Mestra e directora da Escola Normal de Mestras da Coruña, de Ana Romero Masía

Mercedes Tella Comas (1868-1934). Mestra e directora da Escola Normal de Mestras da Coruña, de Ana Romero Masiá, con limiar de Aurora Marco, é unha obra publicada por Baía.

“Mercedes Tella foi un referente destacado na vida da cidade durante o primeiro terzo do século XX e co seu traballo e actividade deu o mellor exemplo da reivindicación do papel que a muller debía ter na sociedade. Podería ter un posto merecido na historia da Coruña con so realizar o traballo docente e de Dirección da Escola Normal durante máis de 20 anos, pero non se conformou con iso senón que redobrou o seu traballo e esforzo demostrando que as mulleres podían e debían estar presentes e actuando de forma activa na vida cultural, científica e social, sen esquecer a colaboración na atención á infancia fóra das aulas ou aos presos nos cárceres.
Admiradora de Concepción Arenal, estreita colaboradora de Manuel Casás, de pensamento conservador e católico, non dubidou en defender valores progresistas en educación como a defensa da coeducación ou o papel que debían ter os libros e os xogos na educación da infancia, o que lle permitiu ser unha das más destacadas renovadoras da pedagoxía das Escolas Normais en Galicia no primeiro terzo do século XX.”

Recomendamos: A voz das últimas cigarreiras coruñesas. Lembranzas dun tempo ido, de Ana Romero Masía e Xulia Santiso

A voz das últimas cigarreiras coruñesas. Lembranzas dun tempo ido, de Ana Romero Masiá e Xulia Santiso, é unha obra publicada por Baía.

“Darlles voz ás cigarreiras. Iso mesmo debeu pensar Emilia Pardo Bazán. Darlles voz directa, non falar sobre elas ou por elas, senón que sexan elas as que falen por si mesmas. Nesta ocasión non puidemos ir á Fábrica de Tabacos —agora convertida en Audiencia Provincial— pero buscamos lugar no que encontrarnos para falar con elas. Así, ao longo de horas de conversa con Pilar, Cani, Lolecha, Mariceli, Rosi, Elena, Camocha, Matucha, Elvira e Rosalía puidemos comprobar como —pasados xa case 20 anos do peche da Palloza— seguen emocionándose cando rememoran o seu paso polos diferentes talleres, as relacións cos xefes, as festas na fábrica, as dificultades para compaxinar traballo e familia… e, sobre todo, a dor e a tristura dos últimos días como cigarreiras.”

Recomendamos: Historia da Galicia pequeniña, de César Cequeliños e Jorge Campos

Historia da Galicia pequeniña, de César Cequeliños e Jorge Campos, é unha obra publicada por Aira Editorial.

“O pasado de Galicia como nunca cho contaron. Mapas, obxectos, acontecementos e personaxes para que nos coñezamos mellor.
Dos autores do Atlas da Galicia pequeniña.”
Aquí podes ler un pequeno fragmento da obra.

Recomendamos: A revolución en marcha, edición de Xesús González Gómez

A revolución en marcha, en edición de Xesús González Gómez, é un libro publicado por Laiovento.

“…se algunha aprendizaxe é posible extraer da Comuna é que a abolición do Estado non significaría a súa «extinción na simple xestión racional do social», senón «a posta en deliberación permanente do público» (Daniel Bensaïd). É dicir, a construción dun espazo dialéctico, dun espazo atravesado por tensións múltiples, e polo tanto aberto e liberado. A diferenza do falansterio, a Comuna non precisou proxectarse a si mesma no futuro. E na medida en que foi realmente posible, na medida en que nela o ideal da emancipación humana tivo lugar dun xeito efectivo, deixou tras dela un inxente rastro material. A este rastro pertence a extraordinaria produción imaxinaria que foi quen de xerar, dende os textos a pé de obra que recolle esta escolma ao documental de Peter Watkins, pasando polas palabras dos poetas, dos filósofos e dos novelistas, incluído o Émile Zola do Ventre de París. Escrita logo do abatemento da Comuna, Rancière ve na súa aparición o lugar dunha nova reordenación do sensible, un lugar que «celebra a épica das coles, a épica dunha nova beleza que opón á arquitectura de ferro de Les Halles e as moreas de legumes que contén, á vella beleza sen vida simbolizada pola veciña igrexa gótica». Porque a Comuna, en suma, existiu, e foi quen de transformalo todo ao seu paso, tanto a política como a estética, até o punto de que a súa lóxica non pode ser a da utopía, senón a do espectro. A Comuna non di «isto será posible», senón «isto foi posible» e a certeza da súa existencia anterior cifra a medida de calquera esperanza futura. A Comuna non pode ser replicada, pero pensar en todo o que supuxo é unha das formas nas que o pasado conflúe coa esperanza. (María do Cebreiro)”

Pode lerse un fragmento aquí.